Fala uderzeniowa, PRP, proloterapia i suche igłowanie – która metoda naprawdę działa w leczeniu tendinopatii?

Tendinopatie to jedne z najczęstszych problemów w medycynie sportowej i rehabilitacji. Przeciążenia, mikrourazy i chroniczne zapalenia ścięgien potrafią skutecznie wykluczyć z aktywności zawodników, ale także osoby prowadzące aktywny tryb życia. W ostatnich latach dynamicznie rozwijają się metody leczenia regeneracyjnego, które zamiast maskować objawy, mają na celu realną odbudowę uszkodzonej tkanki. Wśród nich największym zainteresowaniem cieszą się fala uderzeniowa, PRP, proloterapia oraz suche igłowanie. Każda z tych technik działa w odmienny sposób, ale wszystkie mają wspólny cel – przywrócić pełną funkcję i trwałą sprawność ścięgna.

Mechanizm działania i skuteczność fali uderzeniowej

Fala uderzeniowa (ESWT – Extracorporeal Shock Wave Therapy) to metoda, która wykorzystuje impulsowe fale akustyczne o dużej energii, kierowane bezpośrednio w obszar uszkodzonego ścięgna. Ich działanie opiera się na zjawisku mikrowstrząsów, które stymulują lokalne procesy biologiczne i naprawcze. Mechaniczna energia generuje mikrourazy w obrębie patologicznej tkanki, co paradoksalnie uruchamia naturalne mechanizmy gojenia. W efekcie poprawia się ukrwienie, aktywują się fibroblasty, a w miejscu przewlekłego uszkodzenia rozpoczyna się proces przebudowy kolagenu.

Fala uderzeniowa znajduje zastosowanie m.in. w leczeniu łokcia tenisisty, ostrogi piętowej, zapalenia ścięgna Achillesa czy entezopatii krętarza większego. W badaniach klinicznych potwierdzono, że seria 3–5 zabiegów przynosi znaczącą redukcję bólu oraz poprawę funkcji w ciągu kilku tygodni. Co ważne, metoda ta nie wymaga przerwy w aktywności zawodowej i ma minimalne ryzyko działań niepożądanych. Kluczowe znaczenie ma jednak doświadczenie terapeuty oraz precyzyjne ustawienie parametrów – zbyt wysoka energia może prowadzić do podrażnienia tkanek, a zbyt niska nie przyniesie efektu terapeutycznego.

Leczenie biologiczne – jak działa terapia PRP?

Terapia PRP (Platelet-Rich Plasma, czyli osocze bogatopłytkowe) reprezentuje zupełnie inne podejście niż fala uderzeniowa. To metoda biologiczna, wykorzystująca naturalny potencjał regeneracyjny organizmu. Z krwi pacjenta odwirowuje się koncentrat płytek krwi, który następnie wstrzykuje się bezpośrednio w miejsce uszkodzenia ścięgna. Płytki krwi są bogatym źródłem czynników wzrostu, takich jak PDGF, TGF-β czy VEGF, które pobudzają angiogenezę, proliferację fibroblastów i syntezę kolagenu typu I.

Skuteczność terapii PRP jest najwyższa w przypadkach tendinopatii przewlekłych, gdzie klasyczne leczenie zachowawcze nie przynosi efektu. Zabieg wykonuje się zazwyczaj pod kontrolą USG, co pozwala na dokładne podanie materiału w obszar degeneracji ścięgna.

Główne zalety PRP:

• naturalne pochodzenie preparatu, co eliminuje ryzyko reakcji alergicznych,

• stymulacja długotrwałej regeneracji, a nie tylko uśmierzenie bólu,

• możliwość łączenia z innymi metodami, np. falą uderzeniową czy suchym igłowaniem, w celu synergicznego efektu.

Terapia ta wymaga jednak czasu – proces odbudowy tkanki trwa od kilku tygodni do nawet kilku miesięcy. Wymaga również precyzyjnej kwalifikacji pacjenta, gdyż w ostrych stanach zapalnych lub przy zaawansowanych zmianach degeneracyjnych skuteczność PRP może być ograniczona.

Proloterapia – regeneracja przez kontrolowane mikrouszkodzenie

Proloterapia to metoda z pogranicza ortopedii i medycyny regeneracyjnej, której założeniem jest pobudzenie naturalnych procesów naprawczych organizmu poprzez celowe, kontrolowane mikrouszkodzenie tkanek. Do miejsca patologii – najczęściej w okolice przyczepów ścięgnistych – wstrzykuje się roztwór substancji drażniących, zazwyczaj na bazie glukozy lub glicerolu. Taki bodziec chemiczny wywołuje miejscową reakcję zapalną, która uruchamia kaskadę biologicznych procesów naprawczych.

W odróżnieniu od terapii PRP, proloterapia nie dostarcza gotowych czynników wzrostu, lecz zmusza organizm do samodzielnego uruchomienia reakcji naprawczej. W efekcie zwiększa się gęstość kolagenu w uszkodzonej strukturze, poprawia się wytrzymałość mechaniczna ścięgna i jego odporność na przeciążenia.

Zabiegi przeprowadza się w kilku sesjach, w odstępach kilku tygodni. Najczęściej stosuje się je w leczeniu przewlekłych stanów takich jak:

• tendinopatia stożka rotatorów,

• uszkodzenia więzadeł pobocznych kolana,

• zespoły bólowe kręgosłupa o podłożu więzadłowym,

• entezopatie w obrębie miednicy i bioder.

Choć metoda wymaga kilku powtórzeń, jej zaletą jest długotrwały efekt – odbudowa tkanek zachodzi stopniowo, ale stabilnie. Ważne jest jednak, by pacjent był przygotowany na tymczasowe nasilenie bólu po zabiegu, które jest naturalnym elementem procesu regeneracji. Proloterapia, stosowana w połączeniu z odpowiednio dobranym programem rehabilitacyjnym, może znacząco poprawić biomechanikę układu mięśniowo-szkieletowego i zmniejszyć ryzyko nawrotu kontuzji.

Suche igłowanie – precyzyjna interwencja w tkankę miękką

Suche igłowanie (dry needling) to technika, która w ostatnich latach zyskała ogromną popularność w fizjoterapii. W przeciwieństwie do akupunktury nie opiera się na koncepcjach energetycznych, lecz na solidnych podstawach anatomicznych. W trakcie zabiegu terapeuta wprowadza cienką igłę w punkt spustowy lub bezpośrednio w obszar patologiczny ścięgna czy mięśnia. Celem jest wywołanie krótkotrwałego skurczu mięśniowego (tzw. twitch response), który rozluźnia napięcie mięśniowe i poprawia lokalne ukrwienie.

W kontekście tendinopatii metoda ta pełni podwójną funkcję: z jednej strony redukuje ból wynikający z napięcia mięśni współpracujących ze ścięgnem, z drugiej – wywołuje mikrouszkodzenia stymulujące regenerację. Połączenie suchego igłowania z technikami mobilizacji tkanek miękkich lub terapią falą uderzeniową daje bardzo dobre efekty w leczeniu przewlekłych przeciążeń.

Mechanizmy działania suchego igłowania obejmują:

• stymulację receptorów bólowych i modulację układu nerwowego,

• poprawę mikrokrążenia w tkankach objętych napięciem,

• rozluźnienie włókien mięśniowych, co odciąża chore ścięgno,

• indukcję lokalnych procesów naprawczych w wyniku mikroperforacji.

Zabieg wymaga dużej precyzji i doświadczenia terapeuty, ponieważ nieumiejętne wykonanie może prowadzić do podrażnienia nerwów lub nadmiernego bólu. Mimo to, w rękach specjalisty suche igłowanie jest jednym z najskuteczniejszych sposobów na redukcję bólu i przywrócenie prawidłowej funkcji struktur mięśniowo-ścięgnistych.

Współczesna rehabilitacja coraz częściej łączy te cztery metody w zintegrowane protokoły terapeutyczne, dostosowane indywidualnie do pacjenta. Dzięki temu proces regeneracji przebiega szybciej, a efekty leczenia tendinopatii są trwalsze i bardziej przewidywalne.

Więcej: fala uderzeniowa

[ Treść sponsorowana ]
Uwaga: Informacje na stronie mają charakter wyłącznie informacyjny i nie zastąpią porady lekarza.